Bu akşam bir belgesel izledim, epey zevkliydi.
"Whose Is This Song?" isimli Bulgaristan yapımı belgesel, bizim "Kâtibim" ya da "Üsküdar'a Giderken" adıyla bildiğimiz ezginin farklı topraklardaki izini sürmeye çalışıyor. Türkiye'den Yunanistan'a, Arnavutluk'tan Bosna Hersek'e, Makedonya'dan Sırbistan ve Bulgaristan'a kadar pek çok farklı coğrafyada bu ezginin nasıl bir kimlik inşa aracı haline gelmiş olduğunu gösteriyor. Her ülke ezgiyi kendi kimliğine uyarlamış ve farklı amaçlarla kullanır olmuş. "Kâtibim", kimi toplumlar için yalnızca güzel bir aşk şarkısı, kimileri için dini bir şarkı, kimileri içinse milliyetçi duygular uyandıran ve milliyetçiliklerinin bir parçası hâline gelmiş olan bir şarkı olabiliyor.
Belgesel kültür, kimlik ve milliyetçilik meseleleriyle ilgili harika ipuçları içeriyor. Zaman zaman şu meşhur "Sarı Gelin" tartışmasını da akıllara getiriyor. Özellikle filmin ikinci yarısının sonlarına doğru "gerçek sahibi" olduğunu düşündüğümüz bir şarkının başka toplumlar/milletler/etnik gruplar tarafından sahiplenildiği söylemini duymanın bile bizi bir canavar haline getirebileceğini, milliyetçilik/ırkçılık denen illetin nasıl bir zehir olduğunu da gösteriyor.
İzlemeye değer: http://www.youtube.com/watch?v=hoNfQjEFr2c
Belgesel hakkında oldukça ayrıntılı İngilizce bir yazı için ise burayı tıklayın.
İzlemeye değer: http://www.youtube.com/watch?v=hoNfQjEFr2c
Belgesel hakkında oldukça ayrıntılı İngilizce bir yazı için ise burayı tıklayın.
2 yorum:
belgeselci aplanin besteden ziyade sozlere odaklanmasi garip kacmis. soora "la olm sozleri turkce tabi turk sarkisi, baska ne olacaadi? die yumurtlar durur millet.
Ben sarkinin Kirim Savasi sirasinda Istanbul Selimiye kislasinda kalan iskoc askerlerine moral icin soylenen askeri bir sarki oldugunu okumustum. Ama kuvvetle muhtemel anonim bi bestenin uzerine mars liriklerinin giydirilmesidir o da. bildiimiz su an ki sozler ise bati ozentisi katiplerle dalga gecmek icin kaleme alinmis die biiliorym, yok katip sole canti bole cillop, bi alakasi yok.
Ayse Hur'un yalancisiyim. Taraftaki kosesinde de bahsetmisti yanilmiosam. ama bulamadim.
bizdeki mehter hadisesi olmasa, şarkıya genel bakışımız diğerlerinden daha kötü değil. yunanistan'da da hava yumuşaktı,hele ki o sakallı adamın "amene"tarzı yorumu çok hoştu (atinadan pire'ye giderken...)arnavutlarınki fazla içe kapalı,bosnalılar din yüzünden hırpalandıkalrı için ilahiye yöneltmişler işi. Makedon müzikolog çok dürüsttü,çingeneler her zamanki gibi pek keyifli. Sırplar ve Bulgarlar hal ve gidişten sıfır alacak kadar kafayı sıyırmışlardı.Sağol be Tolga,sayende akşam akşam ailemin bir kısmının geldikleri yerleri de görmüş oldum.
iskoç meselesi ve kırım savaşını duymuştum.iskoç gayda takımının bazı yerel tonlardan ürettiği bir ezgi olduğu şeklinde birşeyler okudum,net kalmamış aklımda. En iyi katip Zeki Müren'dir,orası ayrı.çingene kız da o siyah beyaz filmlerde çok hoştu yahu :)
Yorum Gönder