Orijinal adı L'Art et la manière d'aborder son chef de service pour lui demander une ugmentation olan bu metni Perec 1968 yılında kaleme almış ve metin L'Enseignement programmé dergisinde yayımlanmış. Bir kitap haline getirilişi Fransa'da 2008'i bulmuş, 2009'un sonlarında da İsmail Yerguz'un Türkçe çevirisi yayımlanmış. İyi olmuş bence.
Perec bu Oulipo metnini bir şemadan yararlanarak yazmış. Şema, ücret artışı için servis şefinize gittiğinizde başınıza gelebilecek olasılıkları içeriyor, tabii Perec bunları anlatırken her türlü oyuna da başvurmuş.
Diyelim sabah gidiyorsunuz şefiniz himmet beyin odasına çalıyorsunuz kapısını yerinde mi değil mi yerinde değilse kapısının önünde bekleyebilirsiniz ki bu pek hoş bir davranış olmaz koridorda da dolaşıp durabilirsiniz ama bunun yerine meslektaşınız saniye hanımın odasına gidip onunla konuşabilirsiniz biraz ama onunla konuşmak için de bilmeniz lazım keyfi yerinde mi değil mi keyfi yerinde değilse kaçın uzaklaşın oradan keyfi yerindeyse şefiniz odasına dönene kadar biraz konuşabilirsiniz saniye hanımla ama o arada şefiniz döndüğü halde onu kaçırma olasılığı da söz konusu olabilir yine de başka çareniz yok saniye hanımla konuştuktan sonra yeniden gidiyorsunuz şefiniz himmet beyin odasına çalıyorsunuz kapısını yerinde mi değil mi yerinde değilse kapısının önünde bekleyebilirsiniz ki bu pek hoş bir davranış olmaz koridorda da dolaşıp durabilirsiniz ama bunun yerine meslektaşınız saniye hanımın odasına gidip onunla konuşabilirsiniz biraz daha ama onunla konuşmak için de bilmeniz lazım keyfi yerinde mi değil mi biraz önce uzun uzun konuşup keyfini kaçırmışsanız keyfi yerinde değildir o halde yapılacak en mantıklı davranış bütünü sizi kullanan örgütlenmenin tümünü ya da bir parçasını oluşturan servislerden bazılarını dolaşıp durmaktır şu noktada.
Perec, metin boyunca olası bütün durumları değerlendiriyor ve buna göre yapmanız gereken her şeyi size söylüyor, "çizgisel bir metin" üretmek istediği için sıkça aynı şeyleri tekrar da ediyor, başa dönüyor ve olasılıkları yeniden gözden geçirip o "çizgi"yi yeniden oluşturuyor; fakat bu tekrarlar sırasında her seferinde yeni bir söz oyunu, yeni bir espri katarak okuma sürecini zevkli bir hale getiriyor. "Olası bütün durumları değerlendiriyor" derken gerçekten bunu kast ediyorum, servis şefinize ücret artış talebinde bulunmak için gittiğiniz gün cumaysa ve şefiniz sabah gittiğinizde sizin öğleden sonra gelmenizi istemişse, o gün balık ya da yumurta çıkmış olabilir yemekhanede. Eğer balık çıkmışsa şefinizin boğazına kılçık takılma olasılığı var, o halde o gün yemekten sonra şefinizin yanına gitmeniz pek doğru bir davranış olmayabilir, boğazına takılan kılçık sonrası keyfi pek yerinde olmayacaktır. O günkü menüde yumurta olması da yumurtaların bozuk olma olasılığını gündeme taşır. Fakat meraklanmayın, her olasılık için ne yapmanız gerektiğini Perec çok net bir şekilde anlatıyor, tüm yapmanız gereken Perec'i dinlemek ve ona göre davranmak. Şefinizin kızlarından birinin ya da ikisinin ya da üçünün ya da dördünün birden kızamığa yakalanmış olma ihtimali de var mesela, şefinizin yüzünde kızarıklıklar görüyor musunuz? Görmüyor olsanız bile kızlarından herhangi birinin kızamık şüphesi varsa 40 gün boyunca ona yaklaşmayın, 40 gün sonra yeniden denersiniz.
Kendi söylediğine göre "okunabilirliği olmayan bir metin" yaratma derdi de varmış Perec'in burada, bu nedenle tüm o "çizgiselliğin" yanına bir de hiçbir noktalama işareti kullanmamayı katmış 60 sayfa boyunca. Ne yazık ki "okunabilirliği olmayan bir metin" yaratma konusunda pek de başarılı olamamış Perec, aksine 1-2 saat içerisinde keyfini çıkara çıkara okuyabileceğiniz akıcı bir metin çıkmış ortaya. Bu "rehber"i okuduktan sonra hala maaşınıza zam alamamışsanız istifa edin bence.
1 yorum:
tşkler. güzle yazı..
Yorum Gönder